Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ωρύεται η αγγλική εφημερίδα “Independent”, βρήκε ότι οι «millennials», οι νέοι που γεννήθηκαν πριν την αλλαγή της χιλιετίας, απορρίπτουν στην πλειοψηφία τους τον καπιταλισμό, ενώ το ένα τρίτο από αυτούς υποστηρίζουν τον σοσιαλισμό. «Αυτό», λέει η εφημερίδα, «μπορεί να ονομαστεί ως η εκδίκηση του Μαρξ, η επανένταξη δηλαδή στην κοινωνία ενός από τους (σπουδαιότερους, λέξη που δεν χρησιμοποιεί η εφημερίδα) ιστορικούς φιλόσοφους στον κόσμο». Όσο και εάν η ταυτότητα του Μαρξιστή-κομμουνιστή έχει θολώσει από διανοητές και πολιτικούς νεφελώματα που αυτό-προσδιορίζονται ως τέτοιοι αλλά τα έργα τους δυσφημούν την βασική ουσία του όρου (πάντοτε στη ιστορία τέτοια ρεύματα είχαν προσωρινή αλλά σημαντική επίδραση, όπως ο Λασσαλισμός, Προυντονισμός, Αναρχισμός), τίποτε δεν μπορεί να συγκρατήσει την μεγάλη έκρηξη που γέννησε ο Μαρξισμός, 200 χρόνια από την εμφάνιση του ιδρυτή του, Καρλ Μαρξ.
Η μαρξιστική διδασκαλία, δεν γεννήθηκε ως απότοκο παρθενογένεσης. Η δύναμη και η ορθότητα της αντλείται ακριβώς από το γεγονός ότι όπως σημειώνει ο Λένιν, αποτελεί «τον νόμιμο διάδοχο ότι πιο καλού δημιούργησε η ανθρωπότητα στο 19ο αιώνα με τη μορφή της γερμανικής φιλοσοφίας, της αγγλικής πολιτικής οικονομίας, του γαλλικού σοσιαλισμού» (βλ. Λένιν για τον Μαρξ και τον Μαρξισμό).
Η μεγαλύτερη φιλοσοφική επιστημονική σκέψη του Μαρξ, είναι ο ιστορικός υλισμός, η γνώση δηλαδή της ανάπτυξης και εξέλιξης της κοινωνίας ως απότοκο της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, του οικονομικού τρόπου παραγωγής ή καθεστώτος πάνω στο οποίο κτίζονται οι αντίστοιχοι πολιτικοί, νομικοί, θρησκευτικοί, εκπαιδευτικοί θεσμοί εξουσίας, στην σημερινή εποχή, το κυρίαρχο πλέγμα σχέσεων που νομιμοποιεί ή προσδίδει νομιμοφάνεια στο καπιταλιστικό σύστημα της μεγιστοποίησης του κέρδους μίας παραγωγικής δύναμης, της κεφαλαιοκρατικής αστικής τάξης. Σήμερα, έχει αποδειχτεί πόσο επικίνδυνη και σίγουρα μη μαρξιστική, είναι η πολιτική που παρουσιάζεται να προσδοκεί δικαιότερο σύστημα με μια πολιτική αλλαγή στην διαχείριση της εξουσίας.
Ο Μαρξ ασχολήθηκε κύρια με την οικονομική βάση εξελίσσοντας τις αναλύσεις των Άνταμ Σμιθ και Ντέιβιντ Ρικάρντο. Συνδέοντας τα μέρη, διατύπωσε τη θέση για το ρόλο της μισθωτής εργασίας στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Ο μισθωτός εργάτης πουλά την εργατική του δύναμη στον ιδιοκτήτη κεφαλαίου. Με το μισθό, ο εργάτης καλύπτει τα έξοδα διαβίωσης του ιδίου και της οικογένειας του, ενώ στον υπόλοιπο εργατικό χρόνο δουλεύει δωρεάν. Η κατανόηση της θεωρίας της υπεραξίας εξηγεί την πηγή του κέρδους του καπιταλιστή και σήμερα όχι μόνο παραμένει επίκαιρη, αλλά με την παλινδρόμηση του καπιταλισμού, ερμηνεύει και τις σύγχρονες μορφές απλήρωτης εργασίας, τους μισθούς πείνας, το ελαστικό ωράριο από την ανατολή στη δύση του ηλίου, την ανασφάλιστη εργασία.
Μπορεί ο καπιταλισμός να νίκησε, αλλά οι αντιθέσεις στα χρωμοσώματα του εμπεριέχουν τα σπάργανα της αποτυχίας του και κατά συνέπεια της διαδοχής του. Με τη διεύρυνση και κοινωνικοποίηση της παραγωγής, όπου ένα σωρό εργάτες παράγουν για το κέρδος μιας χούφτας εκμεταλλευτών, δημιουργείται η μαγιά όπου η πλειοψηφία των αδικημένων θα μπορεί να ανατρέψει την εξουσία της μειοψηφίας των δυναστών.
200 χρόνια πριν, γεννήθηκε ο Κάρολος, που θα σπούδαζε νομική, θα έκανε το διδακτορικό του στη Δημοκρίτειο φιλοσοφία, θα εργαζόταν όταν δεν ήταν άνεργος και άπορος ως δημοσιογράφος, θα ίδρυε την 1η Διεθνή των Εργατών, θα κατανοούσε τους ιστορικούς νόμους της εξέλιξης της ανθρωπότητας και θα θεμελίωνε με τον Ένγκελς τον επιστημονικό σοσιαλισμό-κομμουνισμό.
Ίσως μια από τις πιο μεγάλες του συνεισφορές στην ανθρωπότητα είναι η διαχρονικότητα της ανάλυσης του μεγάλου επαναστάτη, γιατί ακριβώς ήταν αληθινή και επιστημονική γιατί κατανόησε ότι, πέραν από το εφήμερο και το φευγαλέο, όλα είναι θέμα ύπαρξης: Τι είναι; Πάλη! Στην εποχή μας όπως και σήμερα θα περιέγραφε με αξιοσημείωτη εγκυρότητα ο ίδιος ο Μαρξ: «Συντρίφτηκε κάθε ηθικός και φυσικός φραγμός, κάθε όριο ηλικίας και φύλου, ημέρας και νύχτας. Ακόμα και οι έννοιες ημέρα και νύχτα, που ήταν χωριάτικά απλές στα παλιά καταστατικά, μπερδεύτηκαν τόσο, που ένας άγγλος δικαστής χρειάστηκε αληθινά ταλμουδική οξύνοια για να καθορίσει «υπεύθυνα με απόφαση» τι είναι ημέρα και τι η νύχτα. Το κεφάλαιο οργίαζε». (Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, Τόμος Πρώτος, Βιβλίο 1, σελ. 291, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 1996)
