Αν βρεις στο δρόμο σου έναν μεγαλοεπιχειρηματία και σου πει: κοίτα όλα αυτά που βλέπεις, τα απέκτησα με αρκετό κόπο! Τότε εσύ αμέσως πρέπει να τον ρωτήσεις: τον κόπο ποιού; Ο εργαζόμενος παράγει τον πλούτο, αλλά αυτός ο πλούτος καταλήγει στον έναν! Στο μεγαλοεπιχειρηματία, στον τσιφλικά, στον πλοιοκτήτη, στο μεγαλέμπορα, στον τραπεζίτη… έτσι γίνεται στον καπιταλισμό!
Με πρόσχημα την οικονομική κρίση, που είναι κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, τα τελευταία χρόνια οι εργαζόμενοι είδαν τα κεκτημένα τους να συρρικνώνονται σε μεγάλο βαθμό. Κατακτήσεις που αποκτήθηκαν με αίμα, χάθηκαν! Υπό την απειλή της απόλυσης ή του εφιάλτη της ανεργίας, οι εργαζόμενοι καλούνται εκβιαστικά να αποδεχτούν ατομικές συμβάσεις, να αποδεχτούν τις νέες ευέλικτες μορφές εργασίας, να υποαμοίβονται και να εργάζονται 7 μέρες την εβδομάδα.
Τέτοια φαινόμενα επικρατούν σε όλους τους χώρους εργασίας, αλλά εκτιμώ ότι ειδικά στις υπεραγορές, η ασυδοσία των εργοδοτών είναι μεγαλύτερη. Τα περισσότερα “θύματα” των εργοδοτών στις υπεραγορές και στα πολυκαταστήματα, είναι γυναίκες!
Να μου επιτραπεί να σταθώ ιδιαίτερα στις γυναίκες γιατί γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι η γυναίκα εκτός από εργαζόμενη είναι και μητέρα, άρα είναι επιφορτισμένη με ακόμη έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην κοινωνία.
Θα ήθελα λοιπόν μέσα από αυτές τις γραμμές να κάνω μια σύγκριση. Να συγκρίνω τη θέση που κατέχει σήμερα η γυναίκα στην καπιταλιστική κοινωνία, με τη θέση που κατέκτησε η γυναίκα στο σοσιαλισμό. Το τι συμβαίνει σήμερα το ξέρουμε όλοι.
Ας ταξιδεύσουμε όμως πίσω στο χρόνο και ας πάμε στην Σοσιαλιστική Ρωσία. Διάβαζα ένα αναλυτικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα Ριζοσπάστης και ανατρέχω σε αυτό.
Για να εκτιμηθεί σωστά η προσφορά του σοσιαλισμού, είναι ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι συνθήκες και τα εμπόδια που έπρεπε να ξεπεραστούν. Η Οχτωβριανή Επανάσταση, το 1917, βρήκε τη γυναίκα σε κατάσταση πραγματικής σκλαβιάς, να υφίσταται τόσο την ταξική εκμετάλλευση, όσο και τη φυλετική καταπίεση.
Από τις εργαζόμενες γυναίκες στην προ-επαναστατική Ρωσία, το 80% ήταν ανειδίκευτες εργάτριες, κυρίως οικιακές βοηθοί και μαγείρισσες. Το 13% εργαζόταν στη βιομηχανία και μόνο το 4% στην εκπαίδευση. Η εργάτρια λάμβανε τη μισή αμοιβή από αυτήν που έπαιρνε ο άνδρας εργάτης, για την ίδια ακριβώς δουλειά.
Ο αναλφαβητισμός αποτελούσε μαζικό φαινόμενο. Το ποσοστό του έφτανε το 76% στο γενικό πληθυσμό και στις γυναίκες άγγιζε το 87%.
Η Οκτωβριανή Επανάσταση παραχώρησε πλήρη πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες, με ένα από τα πρώτα της Διατάγματα, το Δεκέμβρη του 1917. Την εποχή εκείνη, οι γυναίκες είχαν πολιτικά δικαιώματα μόλις σε 6 χώρες σε όλο τον κόσμο. Η σοβιετική εξουσία έκανε πράξη, από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής της, τη νομική ισότητα των δύο φύλων. Έδωσε στη γυναίκα τη δυνατότητα να μηνύει τον άνδρα που δεν αναγνώριζε το παιδί του. Καθιέρωσε τον πολιτικό γάμο και αναγνώρισε ίσα δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες στην οικογένεια. Απαγόρευσε την πορνεία, παίρνοντας ταυτόχρονα μέτρα για την εξάλειψή της.
Η μάχη ενάντια στον αναλφαβητισμό ήταν μια από τις μεγαλύτερες μάχες των πρώτων χρόνων της σοβιετικής εξουσίας. Σύμφωνα με το Διάταγμα που εκδόθηκε το Δεκέμβρη του 1917, οι αναλφάβητοι εργαζόμενοι είχαν μειωμένη κατά 2 ώρες εργάσιμη μέρα, προκειμένου να παρακολουθούν τμήματα εκμάθησης ανάγνωσης και γραφής. Η αμοιβή τους δε μειωνόταν αντίστοιχα, αλλά παρέμενε πλήρης. Από το 1917 έως το 1920 έμαθαν γραφή και ανάγνωση 7 εκατομμύρια άνθρωποι, ανάμεσά τους 4 εκατομμύρια γυναίκες. Επίσης απαγορεύθηκε η νυχτερινή εργασία των γυναικών στη βιομηχανία και περιορίστηκε το όριο βάρους που επιτρεπόταν να σηκώνουν οι εργάτριες. Η συνταξιοδότηση των γυναικών γινόταν στην ηλικία των 55 χρόνων. Ο σοσιαλισμός επέτρεψε να συνδυαστεί χωρίς αντιφάσεις η συμμετοχή της γυναίκας στην κοινωνική εργασία με τη μητρότητα. Το δικαίωμα στην εργασία δεν ερχόταν σε αντιπαράθεση με το δικαίωμα στη μητρότητα. Και τα δύο προστατεύονταν με μια σειρά μέτρων.
Έτσι ζούσαν στο σοσιαλισμό!
