Γιατί δεν αντιδρούν οι Κύπριοι; Πρόκειται για ένα ερώτημα που το συναντάς παντού. Η αλήθεια είναι πως, τέτοια παράδοση δεν την είχαν ποτέ οι άνθρωποι του νησιού αυτού, μα οι αντιθέσεις οξύνονται, ο κόσμος μικραίνει, οι αλήθειες βγάζουν μάτια. Πως και δεν δημιουργούνται προϋποθέσεις για τις τυπικές, έστω, αντιδράσεις από τους Κύπριους; Τα όσα διαδραματίστηκαν τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια, είναι γνωστά, οι επιπτώσεις είναι εμφανείς, τα σημάδια έγιναν πληγές.
Στα χρόνια που προηγήθηκαν αυτού του άρθρου, η Κύπρος βίωσε πολλές παραστάσεις. Μετά το 1974 και την καταστροφή, ακολούθησε μια εικοσαετής περίοδος ανάπτυξης, η οποία επέτρεψε σχεδόν σε όλους να απολαύσουν από ένα κομματάκι, πέραν από την πίτα που απολάμβαναν πάντα οι κατέχοντες το πλούτο, το κεφάλαιο. Λόγω του σταδίου ανάπτυξης ενός ανώριμου καπιταλισμού, οι μηχανισμοί συσσώρευσης του πλούτου και ελέγχου της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου, βρίσκονταν σε νηπιακό στάδιο. Αυτό δημιούργησε την εντύπωση και στον τελευταίο Κύπριο πως εδώ στο νησί, ανεξάρτητα από τον υπόλοιπο κόσμο, εμείς θα ζούμε καλά! Το μικρό μέγεθος του γεωγραφικού χώρου έδινε την εντύπωση πως ήμασταν όλοι μια οικογένεια περίπου, ενώ η καταστροφή του ’74, έκανε τον καθένα να θεωρεί πως πλέον κανείς δεν θα θυματοποιούσε το λαό. Η πολιτική ζωή μετά το 1974, στιγματίστηκε από την ανοχή και τη νομιμοποίηση της προδοσίας και σταδιακά τη συνεργασία με τις δυνάμεις που πρόδωσαν και μοίρασαν το τόπο.
Όταν η δεξιά άρχισε να υιοθετεί πολιτικές και συνθήματα του διεθνούς καπιταλισμού, τα οποία προειδοποιούσαν για ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, για κατάργηση της ΑΤΑ και του Συνεργατισμού, αυτοί που έπρεπε να επαγρυπνούν, είχαν τόσο πολύ εθιστεί με τη συμμετοχή στο σύστημα, που αρκέστηκαν σε δηλώσεις και ανακοινώσεις. Η ένταξη στην ΕΕ, επικράτησε ως κοινός στόχος όλων των πολιτικών δυνάμεων και αυτό προς τέρψιν του μεγάλου κεφαλαίου που σταδιακά συσσωρευόταν και αποκτούσε τον έλεγχο των πραγμάτων.
Στα πολύ πρόσφατα χρόνια, η ιστορία δεν κατέγραψε κανένα μεγάλο κοινωνικό αγώνα, καμιά μεγάλη εργατική κινητοποίηση. Την τελευταία εικοσαετία, η αποχαύνωση των συνειδήσεων επερχόταν ταυτόχρονα με την ενσωμάτωση των πολιτικών δυνάμεων σε ένα κοινό πλαίσιο, αυτό των κανόνων λειτουργίας του κεφαλαίου και της ΕΕ. Οι γενιές μεγάλωναν με την αίσθηση πως αγώνας, είναι η στήριξη ενός πολιτικού σχηματισμού με στόχο το προσωπικό/οικογενειακό όφελος.
Η μεγάλη απάτη του χρηματιστηρίου πέρασε χωρίς ενόχους, καθώς το σύστημα των υπηρεσιών του καπιταλισμού είχε πλέον εδραιωθεί και ξεκινούσε την εφαρμογή των πολιτικών για αναδιανομή του πλούτου. Η ένταξη στην ΕΕ έγινε χωρίς να έχει αντίληψη ο λαός για τα πλέον βασικά που θα αντιμετώπιζε. Καμιά πολιτική δύναμη δεν έλαβε μέτρα, δεν κινητοποίησε, δεν οργάνωσε το λαό για να αντισταθεί στα όσα έρχονταν. Αντιθέτως, η πολιτική της υπηρεσίας στο σύστημα με σύνθημα το «καλό του τόπου», ανέστειλε οποιεσδήποτε ενστάσεις πήγαιναν να αναπτυχτούν.
Την ώρα που το κεφάλαιο μιλούσε ανοιχτά για αλλαγή του ρόλου και του χαρακτήρα του Συνεργατισμού, οι δυνάμεις που τάχτηκαν να υπηρετήσουν το λαό, μπήκαν σε μια συζήτηση για το είδος των απαιτούμενων αλλαγών και με ποιο τρόπο αυτές θα γίνονταν. Όταν το κεφάλαιο της ΕΕ έριξε την εντολή για είσοδο στην ΟΝΕ, κανείς δεν αντίδρασε και κανείς δεν προειδοποίησε το λαό για το τι ερχόταν. Κανείς δεν είπε στο λαό πως αυτό σήμαινε απώλεια του ελέγχου του κράτους από τους ίδιους τους Κύπριους, πως στα πλαίσια της ΟΝΕ, θα σχεδιάζονταν οι πολιτικές στο Διευθυντήριο των Βρυξελών και απλά θα εφαρμόζονταν στη Κύπρο με την έγκριση του κοινοβουλίου. Πως κάτι τέτοιο θα άγγιζε το κοινωνικό κράτος, τις κοινωνικές κατακτήσεις, τον έλεγχο και την ποδηγέτηση του ίδιου του κράτους.
Δεν αντιδρούν λοιπόν οι Κύπριοι στα τελευταία δέκα χρόνια. Δεν αντιδρούν όταν όλα όσα έταξαν ή άφηναν να νοηθεί οι πολιτικές δυνάμεις κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι. Δεν αντιδρούν όταν είδαν και βιώσαν τις πράξεις του καθενός, οι οποίες ήταν σε πλήρη αντιδιαστολή με τα όσα έταζαν για δεκαετίες ή η ίδια η ιστορία για κάποιους υπέβαλλε. Θεωρώ πως οι Κύπριοι έχουν ξεπεράσει και το στάδιο της απογοήτευσης. Πλέον ζουν χωρίς πυξίδα και χωρίς ελπίδα, διότι τίποτα δεν γεννιέται για να προσφέρει τη χαραμάδα φωτός μέσα στο μαύρο ευρωπαϊκό καπιταλιστικό σκοτάδι. Οι πολιτικές δυνάμεις αναλώνονται σε δηλώσεις και ανακοινώσεις, μα υπάκουα εφαρμόζουν και ψηφίζουν τις επιταγές του κεφαλαίου. Οι διακυβερνήσεις των τελευταίων δέκα χρόνων, τόσο από τη δεξιά όσο και από τη συστημική αριστερά, έχουν σημαδέψει τη ζωή και το μέλλον των εργαζομένων, του λαού γενικότερα, με σφραγίδα φτωχοποίησης και κατάθλιψης.
Δεν αντιδρούν οι Κύπριοι, αυτή είναι η αλήθεια. Δεν αντιδρούν επειδή έχουν μετατραπεί σε άβουλα όντα για δεκαετίες. Δεν τους επετράπη να έχουν κριτική άποψη, τους υποχρέωσαν να προσκυνήσουν ψεύτικα είδωλα, να χειροκροτήσουν κάλπικες φιγούρες. Πλέον η ελπίδα, μπορεί να αναζητηθεί στους νέους. Αυτούς που δεν έχουν τίποτα να προστατέψουν, γιατί απλά δεν τους έχουν αφήσει τίποτα. Οι νέοι θα γεννήσουν τη δική τους ελπίδα μεταπηδώντας σε νέους δρόμους. Δρόμους νέας και διαφορετικής σκέψης, ριζοσπαστικής πολιτικής οργάνωσης, δρόμους ανατρεπτικούς. Με το υπάρχων πολιτικό σύστημα και το κοινοβουλευτικό παράδειγμα που διδάσκεται, οι νέοι έχουν πλέον την επιλογή: Είτε θα παραμείνουν σκυφτοί και πειθήνιοι στις ορέξεις των υπηρετών του συστήματος ξεπουλώντας το μέλλον τους, είτε θα πάρουν στα χέρια τους τη ζωή, δημιουργώντας το νέο, που δεν είναι τίποτα άλλο από την ανατροπή του συστήματος που εξαθλιώνει. Για μια κοινωνία της ζωής και της εργασίας, για την κοινωνία του σοσιαλισμού.
