Μέχρι και το περίφημο δείπνο της 4ης Ιούλιου, υπήρξε σαφής στήριξη στον Πρόεδρο που ενέπνεε εμπιστοσύνη και προσδοκίες. Μπήκε τότε πολύ νερό στο κρασί, τόσο που έπαψε να θυμίζει κρασί. Είδαμε να γίνεται αποδεκτή η 5μερής, να χάνονται κόκκινες γραμμές, να μιλούν για αγήματα, να ξεχνούν το έξω όλοι οι στρατοί, να παρουσιάζονται οι εγγυήσεις σαν αναγκαίο κακό, να τονίζεται η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των δυο πλευρών, να προβάλλονται στοχευμένα τα εγκλήματα, να χρήζουν ερμηνείας οι συνεδριακές αποφάσεις, να γίνονται συναντήσεις, κρυφές και φανερές, σε πρεσβείες και σε ξένα κέντρα, να γίνονται μέχρι και ταξίδια στην Αμερική για να συζητηθεί η λύση.
Ζήσαμε στιγμές που η λέξη ενότητα πήρε άλλες διαστάσεις, άγγιζε τα όρια της συγχώνευσης. Μια στήριξη ουσιαστικά άνευ όρων που έφτασε σε σημείο στις συζητήσεις να απαντάει η αντιπολίτευση εκ μέρους της Κυβέρνησης, να βλέπουμε χέρι-χέρι τους τους μεν με τους δε σε συναπαντήματα ειρήνης να υποδέχονται τον πρόεδρο, να του εύχονται καλή τύχη και να τραγουδάνε όλοι μαζί σαν μια ευτυχισμένη παρέα.
Κάποιοι τότε λέγανε ότι ο πρόεδρος δεν έχει εμπιστοσύνη. Λέγανε πως είναι όργανο των δυτικών, πως στηρίζει νατοϊκή λύση, πως εξυπηρετεί τα συμφέροντα της αστική τάξης και όχι του λαού του, πως δεν πίστεψε ποτέ στην πραγματική συμφιλίωση Ε/κ και Τ/κ.
Κάποιοι παρέμειναν σταθεροί και επέμεναν στο «έξω όλοι οι στρατοί», στο «ΝΑΤΟ ΣΙΑ προδοσία». Τότε οι σύντροφοι μετατράπηκαν σε αριστερά εθνίκια και οι οπαδοί του προέδρου σύμμαχοι. Γεφυρώθηκαν οι διαφορές με τη δεξιά, ξεχάστηκε η ταξική αντιπαλότητα και ένωσαν την φωνή τους υπέρ της λύσης που τους υποσχέθηκε ο Πρόεδρος. Όσοι τόλμησαν να εκφράσουν τότε επιφυλάξεις, μιλούσαν για λευκή επιταγή που δόθηκε στον πρόεδρο. Αμφισβητήθηκε η έκφραση με τη δικαιολογία της υπεύθυνης αντιπολίτευσης, αλλά η ουσία της ένθερμης στήριξης δεν χωρούσε αμφιβολίες.
Υπήρχαν τότε οι σταθεροί uαπολογητές – κατήγοροι να επιτίθενται σε όποιον έκφραζε ανησυχίες ή διαφωνίες για πτυχές της λύσης ή για τη διαδικασία. Λέξεις όπως εισβολή, ιμπεριαλισμός, και ΝΑΤΟ είχαν διαγραφεί.
Φτάσαμε στο βράδυ της 4ης Ιουλίου. Η αγαστή συνεργασία για χάρη του πολιτικού προβλήματος, χάθηκε μετά το περίφημο δείπνο.
Οι οπαδοί της προδιαγεγραμμένης λύσης ένοιωσαν ξανά διχασμένοι, οι μεν να θυμούνται το ποιος είναι ο πρόεδρος, το ποτό, τις δεσμεύσεις και τις προδοσίες, ενώ οι δε να δικαιολογούν την κατάρρευση ή να ψελλίζουν απλά την απογοήτευση τους. Ξαναθυμηθήκαν τον ιμπεριαλισμό οι μεν και το ΝΑΤΟ που καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμα του, ενώ οι δε συνέχισαν να καταθέτουν στεφάνια στο μνημείο του Γρίβα.
Φεβρουάριος του 2019 ακόμα ακούμε, βλέπουμε και διαβάζουμε για επίρριψη ευθυνών χωρίς ίχνος αυτοκριτικής.
Χάθηκε η ευκαιρία για λύση; Ποια μορφή λύσης όμως ακριβώς χάθηκε; Η ΔΔΟ πόσα μπορεί να χωρέσει; Πότε ακριβώς αποφασίστηκαν οι εκπτώσεις σε θέσεις αρχής; Ποιος ακριβώς το αποφάσισε πως τούτος ο τόπος σηκώνει ένα νέο 1960; Τότε ήταν μεραρχίες σήμερα αγήματα;
Για άλλη μια φορά το βάρος της ευθύνης μετατοπίζεται. Η επιχειρηματολογία δεν επικεντρώνεται στη βιωσιμότητα και στο αίσθημα ασφάλειας που πρέπει να διασφαλίζει μια λύση, αλλά αποκλειστικά στην ανασφάλεια της μη λύσης. Σε αυτές τις συναντήσεις μπαίνουν τα διλλήματα σαν θέμα αριθμητικό αντί σαν θέση αρχής, ενώ αφαιρέθηκε εντελώς από την εξίσωση ο ρόλος του ΝΑΤΟ. Ο διαχωρισμός, αντί η επανένωση του λαού, θεωρείται φυσικό επακόλουθο. Ο διαχωρισμός των εργαζομένων με ξεχωριστές εργατικές νομοθεσίες, η ξεχωριστή παιδεία που θα συντηρεί το διαχωρισμό, οι ξεχωριστές οικονομίες και τα ξεχωριστά συστήματα υγείας αποσιωπώνται.
Πώς ακριβώς τούτοι οι διαχωρισμοί, τα αγήματα και οι εγγυήσεις που θα καταργηθούν σε βάθος χρόνου, θεωρούνται ευκαιρία λύσης, υποβαθμίζοντας ταυτόχρονα το θέμα της βιωσιμότητας της λύσης, αγνοώντας τους γενικούς σχεδιασμούς της Δύσης και της Τουρκίας;
Αυτή είναι η ουσία και όχι κάποια πρακτικά.
