Είναι η κοινωνία

Είναι κάποια γεγονότα που εμφανίζονται αιφνίδια και έχουν τόσο αποκρουστικό πρόσωπο που αμέσως ενεργοποιούν τα ανθρώπινα ένστικτα των κοινωνιών. Γεγονότα που αφορούν σε ειδεχθή και αποτρόπαια εγκλήματα, όπου η υγιής ανθρώπινη κρίση και ευαισθησία, δεν μπορεί να αντέξει. Τέτοιο αποτρόπαιο από κάθε άποψη έγκλημα ή σειρά από εγκλήματα, είναι και το πρόσφατο με το θάψιμο των θυμάτων σε φρεάτιο μεταλλείου. Κάθε πτυχή του, περιέχει λεπτομέρειες που διεγείρουν τα αντανακλαστικά μιας κοινωνίας ανθρώπων που επιθυμεί να είναι τέτοια και όχι κοινωνία εγκληματιών.

Πώς αντιδρά λοιπόν μια κοινωνία όταν η λογική και η ευαισθησία της, βιάζονται χωρίς παραμέτρους; Οι κοινωνιολόγοι και οι ανθρωπολόγοι, οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι, με αφορμή τέτοιου είδους περιστατικά, διευρύνουν τα συμπεράσματα ερευνών και η ενασχόληση τους με τη διερεύνηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, εμπλουτίζεται με νέες λεπτομέρειες και εικόνες.

Πώς όμως αντιδρά ο μέσος πολίτης; Πώς αντιδρά ώστε να απορρίψει από τη δική του ηθική και τη δική του ευθύνη, τέτοιες πράξεις και τέτοιες συμπεριφορές που μόνο εγκληματίες με συγκεκριμένες μορφές ψυχοπάθειας μπορούν να εκδηλώσουν; Οι απλοί άνθρωποι – τουλάχιστον η πλειονότητα- ζητούν την αυστηρή και παραδειγματική τιμωρία των ενόχων που φαίνονται εκ πρώτης όψεως στην εικόνα που διακινείται και αναπαράγεται. Ασχέτως αν το έγκλημα ή τα εγκλήματα διαδραματίζονταν για χρόνια, χωρίς να γνωρίζει ο απλός μέσος πολίτης, το αποτύπωμα στην ψυχοσύνθεση του καθενός, τυπώνεται την ώρα που το έγκλημα αποκαλύπτεται και αναπαράγεται από τα ΜΜΕ. Άμεσα και χωρίς την απόφαση οποιουδήποτε δικαστηρίου, τέτοια εγκλήματα παίρνουν την καταδίκη τους από το μέσο πολίτη, στη βάση των εικόνων και των λεπτομερειών που του προσφέρουν τα ΜΕΕ και οι δηλώσεις διάφορων. Στην περίπτωση με το έγκλημα και το πέταγμα των θυμάτων σε φρεάτιο στο Μιτσερό, είναι τέτοια η αγανάκτηση της ανθρώπινης φύσης του καθενός, που άμεσα απαιτεί την τιμωρία του ενόχου και όσων δεν έπραξαν σωστά το καθήκον τους, ώστε να είχε εξιχνιαστεί η υπόθεση νωρίτερα.

Στην προκειμένη περίπτωση όμως, προ ενός περίπου έτους, δυο από τα θύματα είχαν εξαφανιστεί και οι οικείοι τους κατήγγειλαν την υπόθεση στην αστυνομία, χωρίς να γίνουν οι απαραίτητες τουλάχιστον, ενέργειες, ώστε να ανευρεθούν και ίσως να προληφθούν είτε οι συγκεκριμένοι φόνοι, είτε άλλοι ανάλογοι και παρόμοιοι. Στην περίπτωση αυτή, το κοινό κατανέμει και ευθύνες σε πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο, διότι κάποιοι φαίνεται να μην ενήργησαν ως όφειλαν εκ της θέσεως τους και άρα αποτρεπτικά για όσα ακολούθησαν. Τα θύματα που μέχρι αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε, δεν ήταν Κύπριοι πολίτες, αλλά πολίτες «τρίτων xωρών» και μάλιστα πολίτες ιδιαίτερα χαμηλής κοινωνικής τάξης.

Οικιακές βοηθοί λοιπόν. Από αυτές που ένα στα τρία σπίτια διαθέτουν, οπότε στη γενικότερη αντίληψη, πρόκειται για αναλώσιμη πάμφθηνη εργατική δύναμη, που μόλις διαπιστώσει ο «αφέντης» ότι δεν εκτελεί, κατά την άποψη του, σωστά τα καθήκοντα, την απαλλάσσεται με συνοπτικές διαδικασίες. Άνθρωποι χωρίς ταυτότητα, χωρίς προστασία, χωρίς δικαιώματα. Άνθρωποι που αρκετοί από αυτούς και ανάλογα με τα χρόνια που θα αντέξουν αυτή την εργασία σε διάφορες χώρες, αποκτούν το ανεπίσημο καθεστώς του «ανθρώπου που ζει στα σύνορα», δηλαδή ξεχνιέται από τη χώρα του και στη χώρα που εργάζεται θεωρείται ξένος και μάλιστα φτωχός και χωρίς πολλά δικαιώματα.

Μέρος της κοινωνίας λοιπόν αγανάκτησε, όταν διαφάνηκε πως ενδεχομένως, η μη τήρηση των σωστών διαδικασιών κατά την καταγγελία εξαφάνισης, να οφειλόταν στο ότι τα θύματα δεν ήταν Κύπριοι ή πολίτες ΕΕ, αλλά φτηνό και αναλώσιμο εργατικό δυναμικό από τρίτη χώρα. Ο λεγόμενος Τρίτος Κόσμος, έχει μια τέτοια θέση στη μέση αντίληψη των καπιταλιστικά προηγμένων χωρών, ότι δηλαδή είναι πηγή φτηνής και απροστάτευτης εργασίας. Πολύ σωστά λοιπόν, στις συνειδήσεις μέρους της κοινωνίας, το έγκλημα και η στάση των αρχών, συνδέθηκαν με αυτή την πιθανότητα: Να μην έτυχε σωστού χειρισμού η υπόθεση, λόγω υποτίμησης της σημασίας της ανθρώπινης ζωής ατόμων που ούτως ή άλλως, κατατάσσονται στον πυθμένα της συλλογικής αντίληψης και εκτίμησης, πολλών δυτικών καπιταλιστικών κοινωνιών.

Κάποιος που θα τολμήσει να ανοίξει το κεφάλαιο υποκρισία, ίσως δεχτεί κριτική ή ίσως ακούσει το γνωστό: Ναι, αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι η ώρα…!

Το ίδιο που εκστόμισε και ο Υπουργός Δικαιοσύνης και προκάλεσε την έντονη αντίδραση πολλών και δικαιολογημένα. Ένας Υπουργός που έχει σοβαρές πολιτικές ευθύνες διότι δεν ενήργησε ως όφειλε το αστυνομικό σώμα, όταν έλαβε τις συγκεκριμένες καταγγελίες. Δόθηκε όμως στη δημοσιότητα και ο κατάλογος και ο αριθμός ελλειπόντων προσώπων των τελευταίων χρόνων και είναι κάποιες δεκάδες. Κάποια εξ αυτών των προσώπων, εξαφανίστηκαν πριν αναλάβει ο συγκεκριμένος Υπουργός. Το πιο συγκλονιστικό όμως, είναι ότι κάποια εξ αυτών των ατόμων εξαφανίστηκαν με τη δική τους θέληση, γιατί άραγε; Τολμούμε να το αγγίξουμε αυτό ή «δεν είναι ούτε γι αυτό η ώρα και να το αφήσουμε για αργότερα»;

Όλοι γνωρίζουμε την αθλιότητα που βιώνουν οι άνθρωποι αυτοί. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που γίνονται εύκολα θύματα για τους δολοφόνους που τάζουν ερωτική σχέση ή γάμο, εκμεταλλευόμενοι το χρώμα τους και την υπηκοότητα τους ως πολίτες ενός κράτους της ΕΕ. Ταυτόχρονα όμως, αρκετές οικιακές βοηθοί ή εργαζόμενες σε άλλες παρόμοιες υπηρεσίες ή σε υπηρεσίες εμπορίου ανθρώπινης σάρκας, λόγω της στυγνής εκμετάλλευσης και του απόλυτου ελέγχου στις ζωές τους (μέχρι και διαβατήρια καλούνται να παραδώσουν στους «αφέντες»), κάποια στιγμή βρίσκουν τον τρόπο να δραπετεύσουν και για να προφυλαχτούν, το κάνουν με τη μορφή της εξαφάνισης. Διότι αν αυτή η κοινωνία που σήμερα είναι αγανακτισμένη και ευαισθητοποιημένη, διέθετε την ίδια ευαισθησία πάντοτε, οι άνθρωποι αυτή δεν θα κατέληγαν σε μπουντρούμια του σεξ, σε αποθήκες στυγνής εργασίας, σε σπίτια αδίστακτων αφεντικών, σε πεζοδρόμια και εν τέλη, κάποιοι εξ αυτών των ανθρώπων, δεν θα κατέληγαν σε φρεάτια και βυθούς λιμνών.

Το αφήνω ως εδώ λοιπόν και ο καθένας μας ας αναρωτηθεί πως και με ποιο τρόπο δημιουργούνται οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις για εκμετάλλευση αυτών των ανθρώπων, που ίσως να μην τους θεωρούμε και πολύ ισότιμους μας.