Εργατικό κίνημα, οργάνωση και ταξική συνείδηση

Β. Ι. Λένιν: «Ο κάθε εργάτης χωριστά είναι ανίσχυρος και ανυπεράσπιστος απέναντι στον κεφαλαιοκράτη. Ο εργάτης αναγκάζεται με κάθε θυσία ν’ αναζητήσει και να βρει μέσα για ν’ αποκρούσει τον κεφαλαιοκράτη, για να υπερασπίσει τον εαυτό του. Και το μέσο αυτό το βρίσκουν οι εργάτες στην ένωση. Ο εργάτης, ανίσχυρος όταν είναι μόνος, γίνεται δύναμη όταν ενώνεται με τους συντρόφους του, αποχτά τη δυνατότητα να παλέψει ενάντια στον κεφαλαιοκράτη και να τον αποκρούσει».

Η δύναμη της εργατικής τάξης και η μετατροπή της σε εργατικό κίνημα καθορίζεται από τη μαζικότητα της οργάνωσης, την καθοδήγηση και την ταξική συνείδηση των μελών της. Η έκβαση των εργατικών αγώνων της πολιτικής οργάνωσης της με ταυτόχρονη δράση από τα συνδικάτα είναι που θα μετατρέψουν τη θεωρία σε πράξεις. Μέσα από την κοινή ταξική δράση, τις νίκες τους, αλλά και τις ήττες τους, μέσα από την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, μπορούν να αντιληφθούν ότι δεν είναι κενά γράμματα ή ανούσιες θεωρίες η ανάγκη για ύπαρξη μιας καθαρά πολιτικής οργάνωση που να εκπροσωπεί τη χαμηλή και μεσαία τάξη.

Ο ρόλος που έχει να διαδραματίσει η πολιτική οργάνωση της εργατικής τάξης μπορεί να είναι από σωτήριος μέχρι καταστροφικός, αν στην ιεραρχία αναρριχηθούν καιροσκόποι και οπορτουνιστές που υποσκάπτουν ή υποβαθμίζουν την ταξική συνείδηση που οδηγεί σε ταξική πάλη. Η εμπέδωση της θεωρίας πως δεν υπάρχει εναλλακτική από τις πολιτικές οργανώσεις της εργατικής τάξης για να καλύψουν το δικό τους συμβιβασμό, ανεπάρκεια ή και ξεπούλημα, έχει πολλαπλές προεκτάσεις. Υποτιμά τη δύναμη της οργάνωσης, αψηφά το δίκαιο του εργάτη, υποβαθμίζει την οργή του φτωχού, κτίζει την απελπισία και σκοτώνει την ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο.

Μια πολιτική στάση που οδηγεί μαθηματικά σε σκληρές ήττες της εργατικής τάξης, αλλά και σε σταδιακή απαξίωση, καταργεί την ταξική συνείδηση, οδηγεί στην αποδυνάμωση της οργάνωσης, αμφισβητεί τη δύναμη που έχει στα χέρια της και καταλήγει σε σταδιακή υποδούλωση της.

Η οργανωμένη πάλη δεν εκδηλώνεται με φιέστες, ούτε με συναυλίες. Η ταξική πάλη προϋποθέτει  σύγκρουση, κόστος και όφελος, καταγράφει συγκεκριμένα αιτήματα και έχει μετρήσιμα αποτελέσματα, είτε στο παρόν, είτε κτίζοντας για το μέλλον. Χωρίς πολιτικό κίνημα που να αντιλαμβάνεται πρώτα τη ζημιά που έχουν προκαλέσει στο λαό οι χλιαρές έως ανύπαρκτες αντιστάσεις του και η διάβρωση που προκλήθηκε μέσα στις συνειδήσεις των εργαζομένων, δεν μπορεί να υπάρξει πορεία ανατροπής ή αλλαγή πλεύσης.

Και ενώ ο λαός έχει να αντιμετωπίσει την οργάνωση του κεφαλαίου, μέσα από την κορυφαία οργάνωση του, την Ε.Ε., η εργατική τάξη απέτυχε να οργανωθεί αποτελεσματικά και ουσιαστικά σε ευρωπαϊκό ή τοπικό έστω, επίπεδο για να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις που δέχεται.

Αντλώντας διδάγματα από το παρελθόν και μελετώντας την πορεία του εργατικού κινήματος, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κάποιος πως η σημερινή κατάσταση παραπέμπει σε συνθήκες μεσαίωνα, όχι μόνο λόγω των επιθέσεων που δέχθηκε η εργατική τάξη, αλλά κυρίως λόγω της αντίληψης που επικράτησε μέσα στους ίδιους τους εργαζομένους για το άτρωτο του καπιταλιστικού μοντέλου και την άνευ όρων παράδοση τους.

Το πισωγύρισμα που έφερε η ανατροπή των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, η εύπλαστη ευμάρεια, η δήθεν εργατική ειρήνη, ακολούθησε η οικονομική κρίση του καπιταλισμού και η διαχείριση της από τα διάφορα εργατικά κινήματα, μια διαχείριση που έδωσε το τελειωτικό κτύπημα, διαβρώνοντας την όποια ταξική συνείδηση είχε επιζήσει.

Οι εργαζόμενοι βρίσκονται στην ίδια συνειδησιακή κατάσταση που είχαν οι πρώτοι εργάτες, όπου η έχθρα του λαού ενάντια στο κεφάλαιο εκδηλωνόταν μόνο με ένα αόριστο αίσθημα μίσους ενάντια στους εκμεταλλευτές του. Με μια αόριστη συναίσθηση της καταπίεσης και της σκλαβιάς του και με την επιθυμία να εκδικηθούν τους κεφαλαιοκράτες χωρίς να ξέρουν τον τρόπο όμως ή τις αιτίες που προκαλούσαν την εκμετάλλευση.

Έχουμε εργαζόμενους οργισμένους που δεν πιστεύουν όμως πως μπορούν να τα βάλουν με την κυρίαρχη τάξη και να βγουν νικητές. Λείπει το όραμα, η έμπνευση, οι πράξεις και οι στόχοι. Λείπει η ταξική συνείδηση!

Η ηγεσία του εργατικού κινήματος και οι πολιτικές του οργανώσεις οφείλουν να περάσουν σε αντεπίθεση, να επιδιώξουν τη σύγκρουση συνειδητά, αντί να την αποφεύγουν. Να αρχίσει ο χορός των διεκδικήσεων, να προβάλουν στην τάξη των κεφαλαιοκρατών τη μια διεκδίκηση ύστερα από την άλλη και να απαιτούν βελτίωση των όρων της δουλειάς τους, αυξήσεις, μείωση του ορίου αφυπηρέτησης, κατώτατο μισθό για όλους βάση του κόστους ζωής, κοινωνικό κράτος για τους αδύναμους, 5ήμερη εργασία, οκτάωρο κόντρα στα 10ώρα και τα 12ώρα, η Κυριακή να ξαναγίνει μέρα ανάπαυσης, ΑΤΑ. Όλα δηλαδή όσα έχασε μέσα σε ένα βράδυ χωρίς κανένας να τα προασπιστεί. Η λέξη ανάπτυξη να μην αφορά τα κέρδη, αλλά τον άνθρωπο. Και αν η αναχαίτηση της ανάπτυξης σημαίνει μείωση των υπερκερδών, οικονομικές ζημιές, τότε ναι να κτυπηθεί η ανάπτυξη τους ή η όποια ανάπτυξη που δεν τους συμπεριλαμβάνει τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Όσο προασπιζόμαστε μια ανάπτυξη που δεν μας αγγίζει, τόσο το κεφάλαιο θα θεριεύει. Όσο φοβόμαστε να παραλύσουμε την οικονομία με απεργίες ή παναπεργίες, τόσο θα συμβιβαζόμαστε στα ψίχουλα που μας ρίχνουν.

Αυτά αναμένει ο λαός, χωρίς αυτά η αποχή, οι ανοργάνωτοι και η απαξίωση προς κάθε κάλεσμα συμμετοχής απλά θα αυξάνονται.

Οι κοινωνικοί αγώνες λειτουργούν ως σχολείο για την εργατική τάξη. Ο λαός μαθαίνει να ερμηνεύει, να κατανοεί το κοινωνικό οικονομικό σύστημα που στηρίζεται στην εκμετάλλευση της εργασίας από το κεφάλαιο. Στην πάλη αυτή, αναμετρούνται με ότι τους φτωχοποιεί. Η διεύρυνση της πάλης αυτής και οι συχνότερες συγκρούσεις οδηγούν αναπόφευκτα στην ανάπτυξη του αισθήματος ενότητας, της αλληλεγγύης και της αποβολής κάθε ενοχικού σύνδρομού που του έχουν μεταδώσει.

Έτσι αναπτύσσεται και εδραιώνεται στη συνείδηση των εργαζομένων η έννοια της συμμετοχής στα κοινά. Η ταξική πάλη είναι η καλύτερη προεκλογική που μπορεί να κάνει το εργατικό κίνημα και η πολιτική του οργάνωση. Ούτε τα τρόλλ, άλλα ούτε και οι τηλεοπτικές κόντρες και οι δηλώσεις φέρνουν ψωμί στο τραπέζι, αλλά ούτε και ανακόπτουν την πτωτική πορεία της συμμετοχής.

Και ενώ ο λαός σήμερα παλεύει να επιβιώσει, δεν μπορεί, δεν έχει ούτε τον καιρό, ούτε τη δυνατότητα να σκέφτεται για οποιαδήποτε κρατικά ή νομικά ζητήματα που ψηφίζονται ή εφαρμόζονται αναίμακτα. Απλά βιώνει στωικά τις συνέπειες χωρίς να του προσφέρεται πραγματική εναλλακτική πορεία. Η ανάγκη η ίδια όμως, με τη σωστή καθοδήγηση, με το παράδειγμα μιας σωστής ηγεσίας μπορεί να σπρώξει το λαό στην αντίσταση, σε αγώνες, να του ανοίξει τον δρόμο της συμμετοχής.

Αυτή η ανάγκη είναι που οδηγεί τον λαό να ασχοληθεί με τα πολιτικά ζητήματα, να διαπαιδαγωγείται, να συσπειρώνεται, να οργανώνεται και να αντιστέκεται. Όταν η πολιτική ενασχόληση δεν συμπεριλαμβάνει την ταξική πάλη, τότε γίνεται μια πολυτέλεια για τους λίγους που έχουν τον χρόνο και το χρήμα ή αναζητούν επαγγελματική αποκατάσταση.

Πολιτικό υποκείμενο του εργατικού κινήματος οφείλει να αποτελεί το κόμμα της εργατικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα. Οποιαδήποτε άλλη μετάλλαξη, απόχρωση ή αυτοπροσδιορισμός, έχει ολέθρια αποτελέσματα με τη «Νέα Αριστερά» να προσαρμόζετε στη νέα τάξη πραγμάτων και να λειτουργεί σε πλαίσια σοσιαλδημοκρατίας, διατηρώντας τον τίτλο του κομμουνιστικού κόμματος, το κεφάλαιο συνεχίζει ανενόχλητο να δημιουργεί τετελεσμένα.

Γνωρίζουμε πως η ταξική πάλη εμπεριέχει την ίδια στιγμή και το στοιχείο του συμβιβασμού, της ενσωμάτωσης, της υποχώρησης, της πολιτικής και οικονομικής επίθεσης της αστικής πλευράς με κάθε μέσο. Όπως είπε και ο Λένιν: «Υπάρχουν συμβιβασμοί και συμβιβασμοί. Πρέπει να ξέρεις να αναλύεις την κατάσταση και τους συγκεκριμένους όρους κάθε συμβιβασμού, ή κάθε ποικιλίας συμβιβασμών. Πρέπει να μάθεις να ξεχωρίζεις τον άνθρωπο που έδωσε στους ληστές λεφτά και όπλο για να περιορίσει το κακό που θα έκαναν οι ληστές και να διευκολύνει τη σύλληψη και την εκτέλεση τους, από τον άνθρωπο που δίνει στους ληστές λεφτά και όπλο για να πάρει μέρος στο μοίρασμα της λείας». Όποιος δεν κάνει αυτή τη διάκριση «θα ήταν απλούστατα τσαρλατάνος».

Για αυτό όσο και να αναζωπυρώνεται η πολιτική αντιπαράθεση στον κόσμο, οι εργαζόμενοι και η νεολαία ποτέ δεν πρόκειται από μόνοι τους να συνειδητοποιήσουν τις βασικές αντιθέσεις του συστήματος. Χρειάζεται κατάκτηση της γνώσης, άνθρωποι με όραμα, με πίστη στο σοσιαλισμό, να αποκαλύψουν την αλήθεια, να την αποκωδικοποιήσουν, να συμπυκνώσουν χαράσσοντας σωστά την τακτική του αγώνα κόντρα στις κινήσεις των αστικών ρευμάτων. Αλλιώς θα αγόμαστε και θα φερόμαστε πίσω από τον εκάστοτε σοσιαλδημοκράτη που μας πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες.