Το χρέος της ανάπτυξης δεν είναι για όλους το ίδιο

Στην Ιρλανδία το 25% του πληθυσμού στερείται βασικά υλικά αγαθά, ενώ ένας στους τέσσερις εργάζεται σε συνθήκες μερικής απασχόλησης. Οι τιμές και το κόστος κατοικίας, ειδικά στην πρωτεύουσα της χώρας, έχουν ξανά ανέβει σε επίπεδα υψηλότερα από το ξέσπασμα της κρίσης, σε σημείο μάλιστα που ανησυχεί και η Κομισιόν. Λίγες καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν από την εισροή αμερικανικών εταιρειών του τομέα υψηλής τεχνολογίας και πληροφορικής, αλλά τα μεσαία εισοδήματα τείνουν να αντικατασταθούν από τις πολύ περισσότερες, επισφαλείς και χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Την περίοδο που προηγήθηκε της καπιταλιστικής κρίσης στη Γερμανία, οι μισθοί είχαν παραμείνει για μεγάλο διάστημα σε στασιμότητα αφού τα γερμανικά συνδικάτα αναγνώρισαν τον κίνδυνο μετακόμισης του κεφαλαίου στην ανατολική Γερμανία. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών της Γερμανίας, ενώ το ισοζύγιο συναλλαγών της υπερδύναμης αυτής ξεπερνούσε αυτό της Ευρωζώνης.

Από την άλλη τα κράτη στην περιφέρεια της ανισόμετρης ανάπτυξης, όπως η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ιρλανδία, στήριξαν την ανάπτυξη τους στο δανεισμό από τον τραπεζικό τομέα με κεφάλαια προερχόμενα από διεθνή κερδοσκοπικά ταμεία και τις χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης, καθώς και την ίδια την Ευρωζώνη, πάντα ασφαλώς με το αζημίωτο για το εγχώριο κεφάλαιο το οποίο προσδοκούσε στην κερδοφορία του. Μέχρι και το 2015, το χρέος των κυπριακών επιχειρήσεων έφτανε στο 358%, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα.

Ο επεκτατικός και παρασιτικός ρόλος του γερμανικού κεφαλαίου είχε τόσο δραματικές επιπτώσεις στην προ κρίσης κατάσταση όσο και στην μετά την κρίση κατάσταση. Ένας μπορεί να αναλογιστεί το μέγεθος αν λάβει υπόψη του ότι το 2009 η έκθεση των γερμανικών τραπεζών σε τοξικά περιουσιακά που είχαν αγοράσει, έφτανε περίπου στα 700 δις Ευρώ και στο σύνολο τους οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν εκτεθεί  σε τοξικά προϊόντα ύψους 1 τρις ευρώ (Cafruny 2010: 126).

Όλα αυτά μασκάρεψαν ή συγκάλυψαν κατά κάποιο τρόπο τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας, τόσο στις αναπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες όσο και στις εξαρτώμενες χώρες της περιφέρειας. Πρόκειται για ένα σύστημα ψεύτικο, στηριγμένο στην κερδοσκοπία και στο δανεισμό.