Τα μονοπώλια εμφανίστηκαν προς το τέλος του προπερασμένου αιώνα, σαν αποτέλεσμα της τελειοποίησης των μέσων παραγωγής και της διαρκούς συγκεντροποίησης των κεφαλαίων και της παραγωγής. Αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό με την εξάπλωση των μετοχικών εταιρειών. Τα μονοπώλια λοιπόν, είναι μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις, οι οποίες συγκεντρώνουν στα χέρια τους ολόκληρο ή σημαντικό μέρος της παραγωγής ή της πώλησης ή και των δύο μαζί, σε ένα τομέα ή κάποιους τομείς μαζί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρχικά την εξάλειψη του ανταγωνισμού από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τον καθορισμό των τιμών στα εμπορεύματα ή στις κοινωνικές υπηρεσίες (π.χ. παιδεία) που ελέγχουν, αλλά και την εξασφάλιση υπερκερδών. Αυτή η αντικατάσταση του ελεύθερου συναγωνισμού ανάμεσα στις μικρομεσαίες, αλλά και σε κάπως μεγαλύτερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε βασικούς τομείς της ζωής στα πλαίσια του καπιταλισμού, είναι η οικονομική ουσία του ιμπεριαλισμού – το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού.
Άρα, η άκρατη ελεύθερη οικονομία της αγοράς την οποία υπηρετεί και προάγει το διευθυντήριο των Βρυξελλών και η οποία αγγίζει και προεκτείνεται σε βασικούς τομείς της ζωής των ανθρώπων, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μονοπωλίων, αφού λειτουργεί ο βάρβαρος στην προκειμένη περίπτωση κανόνας, που θέλει το μεγάλο ψάρι να τρώει το μικρό.
Δεν νομιμοποιείται η ΕΕ να μιλά για κατάργηση των μονοπωλίων, την ίδια στιγμή που αφαιρεί από το κράτος το δικαίωμα προστασίας σε τομείς που επηρεάζουν βασικές ανάγκες των ανθρώπων. Δεν νομιμοποιείται από τη στιγμή που στην επικράτεια της βασιλεύουν πολυεθνικά μονοπώλια σε βασικούς τομείς, όπως για παράδειγμα ο τομέας των τροφίμων.
Στην Κύπρο βιώνουμε χρόνια τώρα την εμφάνιση των μεγάλων ιδιωτικών μονοπωλίων σε τομείς που επηρεάζουν βασικότατες ανάγκες του ανθρώπου, όπως είναι ο τομέας του γάλατος ή του ψωμιού (παγκύπρια κυριαρχία μιας αλυσίδας φούρνων). Ενώ πόσα μικρά παραδοσιακά μπακάλικα, ψαραγορές ή κρεοπωλεία έκλεισαν ή φυτοζωούν κάτω από τη σκιά των ντόπιων ή πολυεθνικών αλυσίδων υπεραγορών τύπου Lidl;
Πρόσφατο παράδειγμα επίσης συγκεντροποίησης τεράστιου μεριδίου σε τομέα που επηρεάζει τη ζωή του λαού, είναι η δωρεάν απόκτηση του Συνεργατισμού από την Ελληνική Τράπεζα. Μια διαδικασία που στο τελικό της στάδιο ξεκίνησε αρχικά με την εκχώρηση από τη Βουλή του Συνεργατισμού στο αστικό κράτος, έπειτα τη διάλυση του και στο τέλος το ξεπούλημα του στην Ελληνική Τράπεζα. Οι τραγικές, για τους εργαζόμενους και τη φτωχολογιά, συνέπειες είναι ήδη ορατές.
Καταλήγοντας, να τονίσουμε ότι, τα μονοπώλια κάνουν το αστικό κράτος ακόμα πιο «άρρωστο», αφού οξύνουν ακόμα περισσότερο τις αντιθέσεις του, εντείνοντας παραπάνω τα κοινωνικά προβλήματα, όπως τη φτώχεια και την ανεργία.
